معرفی نرم افزارهای معماری
معرفی نرمافزارهای معماری
به جرئت می‌توان گفت رشته‌ی معماری از نظر تعداد و تنوع نرمافزارهای
کاربردی در رده‌ی اول رشته‌های دانشگاهی قرار دارد و از آنجا که همیشه تنوع
موجب دشواری انتخاب می‌شود، بر آن شدیم طی نوشتاری کوتاه، این
نرم‌افزار‌ها را در کشتزارهای مختلف دسته‌بندی کرده، بهترین نرم‌افزار هر
کشتزار را معرفی کنیم.
ترسیم دو بعدی
در گروه ترسیم دو بعدی رقابت چندانی وجود ندارد. AutoCAD از شرکا معظم
Autodesk از اوایل دهه‌ی 80 میلادی چنان نمایش قدرتمندی داشته که به
نرمافزارهای دیگر مجالی برای خودنمایی نداده است. Autodesk با انتشار هر
ویرایش از این نرم‌افزار، قابلیت‌های جدید مورد نیاز کاربران را در آن
گنجانده و نواقص ویرایش قبلی را برطرف کرده است. این گونه است که با گذشت
بیش از سه دهه از انتشار اولین نسخه از AutoCAD، با نرم‌افزاری کم نقص
مواجه هستیم که برای انجام وظایف با سرعت و دقت بسیار بالا بهینه‌سازی شده
است و جامعه‌ی پرشمار کاربرانش از آن در رشته‌های مختلف صنعت استفاده
می‌کنند.
AutoCAD از همان ابتدا برای ترسیم نقشه‌های دو بعدی معماری مورد استفاده
قرار گرفته است و اکنون به نرم‌افزار پایه‌ی معماری تبدیل شده است زیرا
نسبت به نرمافزارهای دیگر این رشته روند یادگیری ساده‌تری دارد و از
خروجی این نرم‌افزار می‌توان به عنوان نقطه‌ی شروع در نرمافزارهای دیگر
مانند 3Ds Max و Revit استفاده کرد. اما متأسفانه اکثر مهندسین و دانشجویان
معماری، پایه‌ای بودن این نرم‌افزار را به حساب سطحی بودن آن می‌گذارند و
از یادگیری اصولی و درست آن شانه خالی می‌کنند. نتیجه‌ی این تفکر اشتباه
این است که اکثر نقشه‌های موجود با وجود ظاهر درست و مرتب، دارای مشکلات
اساسی هستند که به عنوان مثال تهیه‌ی پلات با مقیاس صحیح و خصوصاً استفاده
از این نقشه‌ها برای مدل‌سازی سه بعدی را به یک کابوس بدل می‌کند.( شخصاً
در بیش از 80% درصد پروژه‌های سه بعدی سازی ترجیح می‌دهم نقشه‌ی AutoCAD را
دوباره از ابتدا ترسیم کنم)
تسلط بر AutoCAD برای یک معمار مانند سواد خواندن و نوشتن است. یک مقاله‌ی
علمی سطح بالا را تصور کنید که دارای غلط‌های املاءی متعدد باشد. مسلماً
نمی‌خواهید اشتباهات ساده در نقشه‌های AutoCAD دانش شما را به عنوان یک
معمار زیر سؤال ببرد.
تصویرسازی معماری (Architectural Visualization)
در این گروه که به آن اختصاراً 3D هم گفته می‌شود، نرمافزارهای گوناگونی
وجود دارند. از پکیج‌های 3D مختلف مانند3Ds Max ، Maya ، Cinema4D ،
SketchUp ، Rhinoceros و... تا موتورهای رندر فیزیکی مانند Maxwell ،
Indigo ، Arion و... و موتورهای رندر رِی ترِیس مانند V-ray ،MentalRay و
Brazil. همین تنوع زیاد باعث سردرگمی و اتلاف وقت و هزینه‌ی معماران و
دانشجویان عزیز شده و انتخاب مسیر مناسب را برای آن‌ها دشوار می‌کند. حتی
هر از گاهی با ادعا‌هایی مانند به بازار آمدن نرم‌افزاری جدید با
قابلیت‌های بی‌نظیر که نرمافزارهای دیگر را از رده خارج خواهد کرد مواجه
می‌شویم. این ادعا‌ها موجب دلسردی افرادی می‌شود که مسیر خود را انتخاب
کرده و پروسه‌ی یادگیری را شروع کرده‌اند. می‌خواهم به عنوان کسی که سال‌ها
در این عرصه فعالیت اجرایی و آموزشی داشته و با بیشتر پکیج‌های 3D و
تقریباً تمامی موتورهای رندر کار کرده است به شما این اطمینان را بدهم که
انتخاب اول در Architectural Visualization، نرم‌افزار قدرتمند 3Ds Max از
کمپانی معظم Autodesk و موتور رندر معروف و محبوب V-ray از Chaos Group
است. تمامی بزرگان این صنعت مانند پیتر گوتریه، رونن بکرمن و ... با این
ترکیب کار می‌کنند و در ایران نیز بیش‌ترین تقاضا در بازار را برای افراد
مسلط به Max و V-ray شاهدیم.
اگر باز هم نیازمند دلیل محکمی هستید تا به نهایت کیفیت و کارایی این
ترکیب دوست‌داشتنی ایمان بیاورید، به شما توصیه می‌کنم فیلم کوتاه The 3rd
and The 7th از الکس رومن را تماشا کنید که تماماً با 3Ds Max و V-ray کار
شده است.
پی نوشت
در این گروه دو نرم‌افزار وجود دارند که یادگیری آن‌ها خالی از فایده نیست:
SketchUp: در فرایند طراحی کانسپت یک پروژه، نیازمند
ابزاری هستیم که بتوانیم با سهولت و سرعت مناسب، یک شِمای سه بعدی از طرح
به کارفرما ارائه دهیم. SketchUp از شرکت نام‌آشنای Google ، ابزار مناسبی
برای مدل‌سازی ساده و سریع است. مسلماً از نظر کیفیت به پای غولی چون 3Ds
Max نمی‌رسد ولی میتوانید روی سرعت و سهولتش حساب ویژه‌ای باز کنید. به
این ترتیب اگر طرح شما مورد تأیید کارفرما قرار نگرفت، زمان و تلاش زیادی
به هدر نرفته است. و اگر تأیید شد، میتوانید نتیجه‌ی کار را به Max
ایمپورت کرده، ادامه‌ی پروسه را آنجا داشته باشید یا حتی میتوانید
مدل‌سازی را در SketchUp تمام کرده به لطف پلاگین V-ray برای SketchUp،
رندرهای باکیفیتی بگیرید. لازم به ذکر است یادگیری این نرم‌افزار پروسه‌ی
ساده و کوتاهی دارد.
Rhinoceros: یا به اختصار Rhino، نرم‌افزار تخصصی طراحی
صنعتی است که برخلاف دیگر نرمافزارهای این رده که Poly Base هستند،
مدل‌سازی NURB Base را امکان‌پذیر می‌کند. به همین دلیل ایجاد خم‌ها و
انحناهای خاص در این نرم‌افزار با سهولت و دقت بی‌نظیری انجام می‌شود. از
آنجا که مدل کردن برخی انحناهای خاص در Max دشوار ( تاکید می‌کنم دشوار
است، نه غیرممکن) و نیازمند دانش بالایی از Topography است، استفاده از
راینو می‌تواند این روند را تسهیل و تسریع کند. نکته‌ی جالب اینکه V-ray
برای راینو هم پلاگین دارد و میتوانید از این موتور رندر قدرتمند در این
نرم‌افزار هم استفاده کنید. علاوه بر این، پلاگین‌های خاصی مانند
GrasHopper نیز برای راینو نوشته شده است که امکان جالب مدل‌سازی پارامتریک
را روی این نرم‌افزار ارائه می‌کند.
مدل‌سازی داده‌ای ساختمان (Building Information Modeling)
در سال‌های اخیر مفهومی جدید و انقلابی به نام BIM مطرح‌شده و به سرعت جای
خود را در صنعت ساختمان باز کرده است. BIM به زبان ساده یعنی شبیه‌سازی کل
ساختمان در یک نرم‌افزار. تمامی اطلاعات ساختمان از قبیل نما‌های گرافیکی
مانند آنچه در Max شاهدیم تا داده‌های پردازشی مانند نوع و میزان مصالح
به‌کاررفته، شکل، اندازه و تعداد درها و پنجره‌ها و محل و مساحت فضا‌های
مختلف در این شبیه‌سازی موجود است. برای رسیدن به BIM دو انتخاب معمول
داریم، ArchiCAD از شرکت Graphysoft و Revit از کمپانی Autodesk. این بار
هم انتخاب اول ما محصول شرکت Autodesk است. Revit با رویکرد بسیار
هوشمندانه به مدل‌سازی شیءگرا و پارامتریک و همخوانی زیاد با نرمافزارهای
دیگر Autodesk مانند AutoCAD و 3Ds Max، زندگی را برای معماران شیرین‌تر
کرده است. لازم به یا داوری است که Revit تنها ابزار مدل‌سازی سه بعدی نیست
و داده‌های پردازشی آن نقش بسیار مهمی در فرایند طراحی و مدیریت پروژه
دارد.
به یاد داشته باشید Revit ، آینده‌ی نرمافزارهای معماریست!
پردازش تصویر
برای استفاده از رندرها و نقشه‌هایی که از نرمافزارهای دیگر به دست آمده و
پرزنت کردن پروژه، به یک نرم‌افزار پردازش تصویر نیاز داریم. در این بخش
هم نرم‌افزار قدرتمند و معروف Photoshop از کمپانی Adobe انتخاب اول ماست.
فتوشاپ در معماری علاوه بر شیت بندی، استفاده‌ی بسیار مهم دیگری نیز دارد،
اصلاح رندرها یا Post Production. هیچ رندری بدون پست پروداکت کامل نیست.
هرچقدر که در Max و V-ray تسلط داشته باشید، حاصل کار شما یک رندر حرفه‌ای و
فتورئال نخواهد بود. برای رسیدن به نهایت مطلوب، باید در محیط فتوشاپ
اصلاحاتی بر روی رندر انجام دهیم. این اصلاحات می‌تواند بهبود رنگ، گاما،
کنتراست، وایت بالانس، اضافه کردن Vignet یا Chromatic Abbreviationباشد،
یا اضافه کردن اشیا و پرسوناژ به رندر. این کاربری‌ها فتوشاپ را به یکی از
نرمافزارهای ضروری رشته‌ی معماری تبدیل کرده است.
یادمان باشد رندر خروجی نرم‌افزار سه بعدی در بهترین حالت 50% درصد انتظار
ما را برآورده می‌کند. 50% باقی را در فتوشاپ به دست خواهیم آورد.
علاوه بر فیلد‌ها و نرم‌افزار‌هایی که معرفی شد، نرمافزارهای دیگری مانند DIALux برای نورپردازی، Lumion برای رندر Real Time و... وجود دارد که دانشجویان علاقه‌مند می‌توانند آن‌ها را نیز فراگیرند. اما یادگیری نرمافزارهای معرفی‌شده برای همه‌ی معماران و دانشجویان معماری ضروری است.
منبع : نمایندگی مجتمع فنی تهران
